Fair Trade & Case Study

Τι έχει συμβεί από το καλοκαίρι του 2004 όποτε και δημιουργήθηκε η Fair Trade Hellas; Πώς έχει δραστηριοποιηθεί η Ελλάδα στο χώρο του Δίκαιου Εμπορίου; Από τις πρώτες ενέργειες ήταν η εγκαινίαση του πρώτου μη κερδοσκοπικού καταστήματος δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου με προϊόντα απ’όλον τον κόσμο στις 16 Μαρτίου 2006. Ένα χρόνο μετά, στις 26 Σεπτεμβρίου 2007, άνοιξε τις πύλες του το πρώτο αντίστοιχο κατάστημα στην Θεσσαλονίκη. Από το 2008 η Fair Trade Hellas έχει γίνει μέλος της Παγκόσμιας Οργάνωσης για το Δίκαιο Εμπόριο.

Η προώθηση όλων των παραπάνω ενεργειών γίνεται μέσω οργανωμένων δράσεων και προγραμμάτων εκπαίδευσης και ενημέρωσης:

1. Εκπαιδευτικές δράσεις για μαθητές:

Ταξικπαιδεύουμε ένα δίκαιο και αλληλέγγυο κόσμο (Μάρτιος 2007-Μάιος 2008).

2. Πρόγραμμα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης:

Αγοράζοντας υπεύθυνα (2006)

Fair Procura (Δεκέμβριος 2007-Νοέμβριος 2010)

Frame (Ιούνιος 2009-Μάιος 2012)

Chic and Ethic (Σεπτέμβριος 2009-Ιούλιος 2011)

World in a shopping cart (2010-2012)

3. Προγράμματα εθελοντισμού και κατάρτισης νέων:

Δημιουργικό εργαστήρι για άτομα με αναπηρία (Ιούνιος-Σεπτέμβριος 2008)

A.G.I.S.: Active Greeks for International Service (∆εκέμβριος 2009-∆εκέμβριος 2010)

Contact Making Seminar:Υouth for a Fair World (Μάρτιος 2010)

4. Πολιτιστικές δράσεις: Η Fair Trade Hellas συμμετείχε ως διοργανωτής και υποστηρικτής σε πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Για περισσότερες πληροφορίες:

http://www.fairtrade.gr/docs/presskitFTH.pdf

http://twitter.com/#!/FairTradeHellas

http://www.facebook.com/profile.php?id=1187646311

Στην Ελλάδα το Δίκαιο Εμπόριο δεν είναι τόσο διαδεδομένο. Ο οργανισμός “Monde Égal” ιδρύθηκε το 2000 στην Αθήνα και είναι σήμερα ο μεγαλύτερος οργανισμός Δίκαιου Εμπορίου στην Ελλάδα. Αποτελεί τον εθνικό οργανισμό πιστοποίησης προϊόντων Δίκαιου Εμπορίου και τα τελευταία χρόνια λειτουργεί κάτω την επίβλεψη του διεθνούς εποπτικού οργανισμού Fair Trade Labeling Organisations International, του οποίου και είναι μέλος. Μέχρι σήμερα, έχει καταφέρει να επιτύχει κάποιους από τους βασικούς του στόχους, αυξάνοντας την αναγνωρισιμότητα του Δίκαιου Εμπορίου και παράλληλα συμβάλλοντας στην αγοραστική επιτυχία των προϊόντων του Δίκαιου Εμπορίου Όμως, τα τελευταία δύο χρόνια ο ρυθμός ανάπτυξης του Δίκαιου Εμπορίου έχει αρχίσει να μειώνεται και εκφράστηκαν φόβοι πως η επίδραση του στην ελληνική αγορά έχει αρχίσει να περιορίζεται. Η πλειοψηφία του κόσμου, δε γνωρίζει ακόμα για το Δίκαιο Εμπόριο και ακόμα και όσοι το ξέρουν και εκφράζουν συμπάθεια δε μπορούν κάθε φορά να βρίσκουν κάποιο από τα καταστήματα που διαθέτουν τα προϊόντα. Η “Monde Egal” έχει μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα.Επομένως ό,τι χρήματα συγκεντρώνει διατίθενται για την βελτίωση των συνθηκών ζωής στις υπο ανάπτυξη χώρες .Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό για τον οργανισμό η διεύρυνση του πεδίου αγορών ,καθώς μόνο έτσι θα καταφέρει την επίτευξη των στόχων του για την μείωση της παγκόσμιας φτώχειας .Στα πλαίσια αυτής λοιπόν της διεύρυνσης η “Monde Egal “ θέτει το ενδεχόμενο μιας συνεργασίας με την εταιρεία Black Desire που αποτελεί την κυρίαρχη εταιρεία στην αγορά καφέ και σοκολάτας. Μόνο μέσα από μια τέτοια συνεργασία θα ανοίξει ο δρόμος για τα προϊόντα Δίκαιου Εμπορίου.

Η Black Desire όμως είναι μια εταιρεία που μέχρι τώρα κάθε άλλο παρά συνεργάσιμη ήταν με τους κανόνες δικαίου εμπορίου. Η εταιρία “BlackDesire” κατείχε μέχρι πρόσφατα συντριπτικά μερίδια αγοράς, παρόλο που τη δεκαετία του ’90 και στις αρχές του 2000 είχε κατηγορηθεί για ‘ανήθικες’ πρακτικές στην αλυσίδα παραγωγής της και στην πώληση των προϊόντων της. Για παράδειγμα, είχε αποκαλυφθεί πως συμμετείχε μαζί με άλλες μεγάλες εταιρείες στη δημιουργία καρτέλ με στόχο την αύξηση της τιμής, ενώ επιπλέον είχε φανερωθεί πως οι εργάτες και οι αγρότες που παράγουν τις πρώτες ύλες των προϊόντων εργάζονταν σε καθεστώς εξαθλίωσης και αμείβονταν με ελάχιστα χρήματα (sweatshops).

Επομένως μια ενδεχομένη συνεργασία μεταξύ τους δεν είναι και τόσο εύκολη υπόθεση.Πρέπει να ληφθούν σοβαρές αποφάσεις και να διευκρινιστούν οι όροι με τους οποίους θα διεξαχθεί μια τέτοια συνεργασία και κατά πόσο θα επηρεαστεί το προφίλ των δύο εταιρείων στο καταναλωτικό κοινό.Με μια τέτοια συνεργασία ο οργανισμός Μonde Egal σίγουρα θα ωφεληθεί ως προς το εύρος της αγοράς που θα καλύπτει.Οι καταγγελίες που εκκρεμούσαν κατά το παρελθόν (Black Desire) όμως θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψιν και στα πλαίσια της συνεργασίας να διευκρινιστεί πως η Monde Egal δεν ασπάζεται τέτοιες πολιτικές. Αν είμασταν στο διοικητικό τραπέζι συζήτησης της συνεργασίας σίγουρα θα επικρατούσε ένα θετικό κλίμα γύρω από αυτήν. Με τις απαραίτητες ρυθμίσεις και υποχωρήσεις και από τις δυο πλευρές. Έτσι ώστε το κέρδος που θα προέκυπτε να ήταν σύμφωνο με τους κανόνες του Δικαίου Εμπορίου και της γενικότερης πολιτκής για την αειφόρο ανάπτυξη. Τα οφέλη που δημιουργούνται από το αλληλέγγυο εμπόριο υλοποιούνται υπό διάφορες μορφές σε οικονομικά και κοινωνικά επίπεδα. Η μακροχρόνια υπόσταση της εμπορικής σχέσης και οι εγγυημένες κατώτερες τιμές οδηγούν στην οικονομική σταθερότητα και ασφάλεια ολόκληρων κοινοτήτων.

Σε μία τέτοια περίοδο οικονομικής κρίσης και με σκοπό να υλοποιηθούν στόχοι όπως οι παραπάνω και γενικότερα εκείνο που σχετίζονται με την εξάλειψη της φτώχειας (Millennium Development Goals), οι συνεργασίες και οι συγχωνεύσεις είναι κοινός τόπος στον χώρο των επιχειρήσεων και των εταιρειών. Κάτι τέτοιο φαίνεται να συμβαίνει στην περίπτωση της Monde Egalκαι της Black Desire όπου η συνεργασία των δύο οργανισμών είναι το κύριο ζητούμενο στην προκειμένη φάση. Τι κερδίζει, όμως, και τι χάνει ο κάθε οργανισμός από μία μελλοντική σύμπραξη των δυνάμεών τους.

Από τη μία πλευρά, ο οργανισμός Monde Egal ενδέχεται να αποκτήσει μεγαλύτερο μερίδιο στην εγχώρια και διεθνή αγορά λόγω της επιτυχημένης πορείας της Black Desire. Παράλληλα, η μεγαλύτερη ευκαιρία που διαφαίνεται είναι η αποφυγή πτώχευσης του οργανισμού και η συνέχιση παρουσίας του στο διεθνές προσκήνιο του Δίκαιου Εμπορίου. Η έναρξη της συνεργασίας φαίνεται πως θα διασφαλίσει κάποια έσοδα στην Monde Egal καθώς, εφόσον θα μπει δυναμικά στην αγορά του αλληλέγγυου εμπορίου καλείται να παίξει με επιχειρηματικούς όρους. Ένα τελευταίο πλεονέκτημα φαίνεται πως είναι η εξασφάλιση δύο ήδη επιτυχημένων προϊόντων (σοκολάτα και καφέ) στην ελληνική αγορά, ώστε να μετατραπούν σε «Fair Trade products», όπως επιθυμεί η Monde Egal.

Οι απώλειες και τα μελανά σημεία της συνεργασίας δε θα αργήσουν να φανούν. Ο οργανισμός Monde Egal πρόκειται να χάσει σίγουρα τον πρώτο λόγο, δεδομένης της μειονεκτικής θέσης την οποία κατέχει σε σχέση με το είδος του εμπορίου που επιθυμεί να ακολουθήσει. Εναλλακτικά, δε θα έχει κεντρικό ρόλο στις πωλήσεις των ανάλογων προϊόντων γιατί οι διαπραγματεύσεις θα αλλάξουν χέρια. Η Black Desire σύμφωνα με τα στοιχεία που μας δίνονται γίνεται αντιληπτό παρουσιάζει μεγαλύτερη κεφαλαιακή και χρηματική δύναμη. Ταυτόχρονα, η σύμπραξη αυτή θα βλάψει το μέχρι τώρα κοινωνικά υπεύθυνο προφίλ του οργανισμού λόγω του αμαυρωμένου ποινικού μητρώου της BlackDesire. Οι ανακατατάξεις αυτές ενδέχεται να προκαλέσουν τις αντιδράσεις των υποστηρικτών της Monde Egal και η άρνησή τους απέναντι στον οργανισμό να μειώσουν τις αγορές, άρα και τα κέρδη. Τέλος, οι δηλώσεις της Black Desire θα έρθουν πάλι στην επικαιρότητα και η πρότερη ιστορία θα μειώσει την αξιοπιστία και το κύρος της Monde Egal.

Από την άλλη πλευρά, το Δίκαιο Εμπόριο στο οποίο σκέφτεται να επενδύσει η Black Desire έχει ήδη μία επιτυχημένη πορεία από την Monde Egalγεγονός που θα αποδειχθεί πολύ προσοδοφόρο για τον οργανισμό (διαφαίνονται συνεργασίες με παραγωγούς, εμπόρους, διεθνείς εταιρείες που σημαίνει άνοιγμα στο χώρο που αποσκοπεί). Προσωπικά, εικάζουμε ότι η συνεργασία με τηνMonde Egal ίσως ξεπλύνει την άσχημη εικόνα που είχε δημιουργήσει ο οργανισμός, εφόσον βέβαια, ακολουθήσει την συμφωνία κα όλους τους όρους περί ηθικής, υπευθυνότητας που θα πλαισιώνουν το παιχνίδι του Δίκαιου Εμπορίου.

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει στον ορίζοντα κάποια πιθανή απώλεια καθώς μόνο κέρδος ενδέχεται να αποκομίσει η Black Desire. Εκείνο που πρέπει πλέον να την απασχολεί είναι η αναζήτηση νέων στρατηγικών με σκοπό την υποστήριξη μέσω καμπάνιας για το Δίκαιο Εμπόριο, σκέψη που παραπέμπει στο επόμενο ζήτημα.

Ένα μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο οργανισμός Monde Egalείναι ότι δεν διαθέτει αρκετά σημεία πώλησης για να προωθήσει τα προϊόντα Δίκαιου Εμπορίου. Αρχικό του μέλημα, λοιπόν, είναι να καταφέρει να βρει περισσότερα σημεία πώλησης για τα προϊόντα της. Επιπλέον η Monde Egal θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο να χρησιμοποιήσει εναλλακτικούς τρόπους προώθησης των προϊόντων της με σκοπό να γίνουν ευρέως γνωστά.

Η ύπαρξη ενός χορηγού θα μπορούσε να αποτελέσει μια πολύ καλή λύση αλλά δυστυχώς πρόκειται για μη κυβερνητική οργάνωση. Η διαφήμιση της όμως από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης θα έλυνε σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα των χαμηλών πωλήσεων, καθώς οι καταναλωτές θα είχαν την δυνατότητα να ενημερωθούν για τα προϊόντα Δίκαιου Εμπορίου και τα σημεία πώλησης τους όπως επίσης θα μπορούσαν να ενημερωθούν και για το δίκαιο εμπόριο γενικότερα με την προβολή έξυπνων διαφημιστικών σποτ.

Άλλη μια λύση θα ήταν να χρησιμοποιήσει το διαδίκτυο. Οι καμπάνιες, λοιπόν μέσω διαδικτύου, θα είναι ιδιαίτερα κατατοπιστικές για όποιον αναζητήσει σχετικό υλικό και ας μην ξεχνάμε πως κατά κύριο λόγο, οι χρήστες του διαδικτύου είναι έφηβοι και νέοι άνθρωποι οι οποίοι θα μπορούσαν να βοηθήσουν και οι ίδιοι με τη σειρά τους αρκετά για να γίνει γνωστή και οικεία η έννοια του «fair trade».

Ακόμη, η Monde Egal θα μπορούσε να διαθέσει δοκιμαστικά για μια περίοδο τα προϊόντα της δωρεάν σε σταντ σε κεντρικά σημεία της Αθήνας, σε πολυσύχναστα σημεία, όπως πχ στο Σύνταγμα όπου οι καταναλωτές θα έχουν τη δυνατότητα να ενημερωθούν για το Δίκαιο Εμπόριο και να τους γίνει σταδιακά τρόπος ζωής.

Η Black Desire είναι μία εταιρεία με «μαύρο μητρώο» το οποίο κατά τ’άλλα δεν φαίνεται να τη στιγμάτισε ιδιαίτερα. Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της είναι η άνοδος του Δίκαιου Εμπορίου όπως επίσης η συνεχής της άρνηση στο παρελθόν να αναγνωρίσει προϊόντα τέτοιου είδους. Η απειλητική όμως αύξηση πωλήσεων της εταιρείας «Monde Egal» δεν της αφήνει μεγάλα περιθώρια. Μια λύση λοιπόν όπως η συνεργασία της με τον μεγαλύτερο οργανισμό Δικαίου Εμπορίου στην Ελλάδα, μπορεί να θεωρηθεί μονόδρομος. Από την άλλη μεριά όμως, η εταιρεία θα μπορούσε να προβάλει σε μεγαλύτερο βαθμό τα προϊόντα της χρησιμοποιώντας και τα παραδοσιακά αλλά και τα social mediaκαι να τονίσει την μακροχρόνια εμπειρία της στο χώρο, χωρίς φυσικά να φωτίσει πτυχές που την ενοχοποίησαν στο παρελθόν. Τέλος, μια ακόμη καλή και συμφέρουσα λύση θα ήταν να μειώσει τις τιμές της και να μπορέσει έτσι να ανταγωνιστεί πιο άμεσα τα προιόντα της «Monde Egal».

Πώς θα αντιδράσουν, όμως, οι καταναλωτές στο άκουσμα μίας τέτοιας πιθανότητας; Τα αποτελέσματα θεωρούμε πως θα είναι αποθαρρυντικά. Οι μέχρι στιγμής καταναλώτές της Monde Egal όπως προαναφέραμε, θα εμφανιστούν δυσαρεστημένοι και δύσπιστοι από αυτήν τη συνεργασία. Το πρότερο παρελθόν της Black Desire θα ξυπνήσει αμφιβολίες κι αμφισβητήσεις για ο εάν θα συνεχίσει ο πρώτος οργανισμός να ακολουθεί ηθικές οδούς και για το εάν και κατά πόσο τα προϊόντα που διατίθενται ανταποκρίνονται στο δίκαιο εμπόριο. Εδώ υπεισέρχεται και το θέμα των συνθηκών παραγωγής τους. Το κοινό της Black Desire έχει συνηθίσει στη συγκεκριμένη σοκολάτα και καφέ. Οπότε η αλλαγή που θα φέρει η ενδεχόμενη συνεργασία θα αργήσει να γίνει αποδεκτή. Μεγάλο ρόλο στην γρήγορη αφομοίωση του προγράμματος θα παίξει και η διαφήμιση /προώθηση που προτείναμε παραπάνω.

Το μεγάλο στοίχημα, λοιπόν, είναι η ευαισθητοποίηση του μεγάλου ποσοστού των ατόμων που δεν είναι ενημερωμένα απέναντι στο Δίκαιο Εμπόριο.

Ομάδα 4 Links:

Αντωνίου Μαρίλεια

Θάνο Ινές

Μέντης Νεκτάριος