ΔΙΚΑΙΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

OΜΑΔΑ: 4 CRISIS (ΧΑΛΕΠΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΣΤΡΑΤΗΣ ΦΩΤΙΟΣ, ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ ΑΛΕΞΙΑ, ΝΤΑΓΚΡΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ)

Το δίκαιο εμπόριο είναι μια εναλλακτική προσέγγιση στο γνωστό σε όλους μας εμπόριο και βασίζεται στην συνεργασία μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών. Το δίκαιο εμπόριο προσφέρει στους παραγωγούς καλύτερο deal και καλύτερες συνθήκες για εμπόριο. Κάτι τέτοιο τους παρέχει την ευκαιρία να βελτιώσουν τις ζωές τους και να κάνουν σχεδία για το μέλλον. Το δίκαιο εμπόριο προσφέρει στους καταναλωτές έναν δυναμικό τρόπο να μειώσουν την φτώχεια με την καθημερινή τους αγορά. Όταν ένα προϊόν έχει την ένδειξη fair trade σημαίνει πως οι παραγωγοί και οι έμποροι έχουν κάνει συμφωνία και λειτουργούν με τους κανόνες του δίκαιου εμπορίου. Οι συνθήκες  είναι σχεδιασμένες για να εξομαλύνουν την ανισότητα δύναμης στις εμπορικές σχέσεις ,στις ασταθείς αγορές και στις αδικίες του συμβατικού εμπορίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η συνεργασία της Νestle με τον οργανισμό δίκαιου εμπορίου η οποία θα τοποθετήσει το σήμα του δίκαιου εμπορίου στην πολύ γνωστή σοκολάτα κιτ κατ. η συνεργασία και η πώληση με το σήμα θα ισχύει όμως μόνο για το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία. Σε άλλη μια συνεργασία με τον οργανισμό του δίκαιου εμπορίου έχει προβεί η  Νestle για το λανσάρισμα του νέου προϊόντος καφέ που θα είναι ένα μία πιστοποιημένη μάρκα καφέ με το σήμα του δίκαιου εμπορίου(fair trade). Προφανώς κάτι τέτοιο προκάλεσε αντιδράσεις καθώς δεν είναι λίγοι αυτοί που ισχυρίζονται πως ουσιαστικά ο οργανισμός fair trade δημιουργήθηκε για να κρίνει εταιρίες όπως είναι η nestle και όχι για να τις επικροτεί και να φέρουν και το σήμα του οργανισμού αυτού. Το Harriet Binet of Oxfam ένας από τους έξι φιλανθρωπικούς συνιδρυτές οργανισμούς λέει ξεκάθαρα πως αποτελεί η nestle αποτελεί έναν από τους ισχυρότερους οργανισμούς οι οποίοι από το χαμηλό κόστος του καφέ λόγω της κρίσης έκαναν μια περιουσία. Ενώ η Nestle που φέτος ψηφίστηκε ως την λιγότερο υπεύθυνη εταιρία πρέπει να αποδείξει με πράξεις όπως είπε και οAlastair Sykes,υπεύθυνος της εταιρίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, το αντιθέτω και αυτό θα γίνει με την βοήθεια της στην εξάλειψη των άσχημων συνθηκών εργασίας στους αγρότες καλλιέργειας του καφέ.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με την εταιρεία Black Desire και Monde Égal.Ο Monde Égal ιδρύθηκε το 2000 στην Αθήνα και είναι σήμερα ο μεγαλύτερος οργανισμός Δίκαιου Εμπορίου στην Ελλάδα. Αποτελεί τον εθνικό οργανισμό πιστοποίησης προϊόντων Δίκαιου Εμπορίου και τα τελευταία χρόνια λειτουργεί κάτω από την ‘ομπρέλα’ του διεθνούς εποπτικού οργανισμού Fair Trade Labeling Organisations International, του οποίου και είναι μέλος. Μέχρι σήμερα έχει κατορθώσει να επιτυχή την αύξηση αναγνωρισιμότητας των προϊόντων του δίκαιου εμπορίου κυρίως αυτών του καφέ και της σοκολάτας. Δυστυχώς όμως τα τελευταία δυο χρόνια έχει αρχίσει να μειώνεται ο ρυθμός ανάπτυξης του Δίκαιου Εμπορίου λόγω του ότι ακόμα τα προϊόντα του fair-trade δεν είναι τόσο γνωστά ακόμα στην Ελλάδα ούτε και προσβάσιμα σε πολλά σημεία. Έτσι έγινε μια πρόταση στον οργανισμό Monde Egal από την πολύ γνωστή εταιρεία Black desire για συνεργασία. Η Black Desire δραστηριοποιείται στην Ελλάδα εδώ και χρόνια και είναι μία εταιρία που αποτελεί την ηγέτιδα δύναμη στην αγορά του καφέ και της σοκολάτας. Δυστυχώς όμως τη δεκαετία του ’90 και στις αρχές του 2000 είχε κατηγορηθεί για ‘ανήθικες’ πρακτικές στην αλυσίδα παραγωγής της και στην πώληση των προϊόντων της όπως η δημιουργία καρτέλ με στόχο την αύξηση της τιμής, ενώ επιπλέον είχε φανερωθεί πως οι εργάτες και οι αγρότες που παράγουν τις πρώτες ύλες των προϊόντων εργάζονταν σε καθεστώς εξαθλίωσης και αμείβονταν με ελάχιστα χρήματα (sweatshops).Το κλίμα δυσαρέσκειας ήρθε να ολοκληρώσει η  δήλωση του

Διευθύνοντα Συμβούλου της Black Desire που  είχε σχολιάσει ειρωνικά πως: «δε μας απασχολεί το Δίκαιο Εμπόριο (...) μόνο ιεραπόστολοι και παπάδες θα αγοράσουν τέτοια προϊόντα».

Οι καιροί όμως άλλαξαν και λόγω της πτώσης των ποσοστών πώλησης η Black desire τώρα επιζητά μια συνεργασία με τον οργανισμό δίκαιου εμπορίου. Το θέμα είναι τι πρέπει να κάνει κάθε εταιρία ώστε να πληγεί όσο το δυνατόν λιγότερο και να ωφεληθεί όσο περισσότερο γίνεται.

Για να γίνει πραγματικότητα η συνεργασία της Black Desire με τον οργανισμό Monde egal θα πρέπει αρχικά η εταιρεία Black Desire να δείξει φανερά μετανιωμένη για την δήλωση του Διευθύνοντα Συμβούλου της και να υπάρξει κάποια σχετική ανακοίνωση στα μέσα για να δείξει την μεταμέλεια της. Στην ανακοίνωση τους θα πρέπει να συμπεριλάβουν και την επιθυμία τους για συνεργασία τους με τον οργανισμό Monde Égal και να κάνουν λόγο για την χρησιμότητα του δίκαιου εμπορίου και  την βοήθεια που προσφέρει σε ανθρώπους που το έχουν ανάγκη. Στην συνέχεια η δήλωση τους θα πρέπει να συνεχιστεί με πράξεις και να βοηθήσει αγρότες στις τριτοκοσμικές χώρες  και να προσφέρει ένα ποσό για την βελτίωση συνθηκών ζωής τους. Άλλα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν για να συνεργαστεί ο οργανισμός Μonde Egal με την Black Desire είναι να επιβάλει στην εταιρεία να λειτουργεί με πλήρη διαφάνεια χωρίς να κάνει παρατυπίες και να προσπαθεί παράνομα να εξασφαλίσει κέρδος. Είναι φυσικά αδιανόητο να θέλει η Black Desire να συνεργαστεί με έναν φιλανθρωπικό οργανισμό που βοηθάει την βελτίωση συνθηκών διαβίωσης αγροτών-εργατών και άλλων ανθρώπων που το έχουν ανάγκη ενώ η ίδια δεν φροντίζει για τους δικούς της εργαζόμενους. Η εταιρεία θα πρέπει να ξεκινήσει τις αλλαγές από μέσα, θα πρέπει να βελτιώσει τις συνθήκες εργασίες των εργατών –αγροτών της και να προσφέρει ένα αξιοπρεπές μεροκάματο στους εργαζόμενους της που να μην καταδεικνύει την εκμετάλλευση τους αλλά την ανταμοιβή των κόπων τους. Ακόμα μία πολύ σωστή κίνηση θα ήταν η Black Desire σε συνεργασία με την Monde Egal να επισκεφθεί  τους εργάτες και αγρότες παραγωγής καφέ και σοκολάτας και να  δουν από κοντά τι ανάγκες υπάρχουν ώστε να διατεθούν τα χρήματα σωστά. Η κίνηση αυτή θα   δηλώσει το πραγματικό ενδιαφέρον της εταιρείας και θα δείξει πως τελικά η Black Desire έχει αλλάξει άποψη για το fair-trade καθώς μία άποψη ποτέ δεν εκφράζει το σύνολο. Θα πρέπει φυσικά να λάβουμε υπ’όψιν μας πως η συνεργασία της Black Desire θα εγείρει πολλά ερωτήματα και θα υπάρξουν και διαφωνίες καθώς η εταιρεία δεν έχει πολύ καλό όνομα. Η Μonde Egal και εκείνη με την σειρά της θα υποστεί τις «συνέπειες» αυτής της συνεργασίας αλλά υπάρχουν περισσότερα οφέλη παρά ζημία. Η συνεργασία τους με μια τόσο δυνατή εταιρεία θα κάνει τα προϊόντα του fair-trade γνωστά αφού θα βρίσκονται σε μεγάλη αγορά και θα είναι πλέον προσβάσιμα καθώς ο καταναλωτής θα έχει την δυνατότητα να τα βρει σε πολλά διαφορετικά σημεία. Τέλος, ο οργανισμός θα πρέπει να εξηγήσει τους λόγους συνεργασίας με την Black Desire σε περίπτωση απαγγελίας κατηγοριών. Η διασφάλιση συνέχειας του φιλανθρωπικού αυτού έργου ξεπερνά τα συμφέροντα όλων των εταιρειών. Το έργο του οργανισμού με αυτή την συνεργασία γίνεται πιο γνωστό και δίνει την δυνατότητα σε εταιρείες που έχουν «παραστρατήσει»όπως η Black Desire να μπουν πάλι στον ίσιο δρόμο και να αποδείξουν πως όλοι μπορούν να αλλάξουν και να βοηθήσουν σε αυτό τον δύσκολο αγώνα.

Είδαμε λοιπόν τι ακριβώς κάνει η κάθε εταιρία, τα αρνητικά και τα θετικά τους. Είδαμε τι κερδίζει δυνητικά κάθε εταιρία σε περίπτωση συνεργασίας, αλλά και ποιες εναλλακτικές υπάρχουν στο τραπέζι. Μένει μόνο να δούμε το λεπτό ζήτημα που ουσιαστικά αφορά και τον οργανισμό Δικαίου Εμπορίου, αλλά και την εταιρία που παράγει σοκολάτα και καφέ. Και αυτό είναι η στάση των καταναλωτών σε περίπτωση συνεργασίας. Ένα ζήτημα που πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει σωστό και λάθος, ένα ζήτημα που εκφράζει καθαρά τη γνώμη της ομάδας μας.

 Έτσι λοιπόν, θεωρούμε σαν ομάδα ότι οι καταναλωτές θα είναι θετικοί απέναντι σε μία τέτοια συνεργασία. Οι καταναλωτές της Monde Egal σίγουρα θα κρατήσουν θετική στάση, από τη στιγμή με αυτόν τον τρόπο θα μπορούν να βρίσκουν τα προϊόντα της Monde Egal σε περισσότερα κεντρικά σημεία. Θα μπορούν να απολαμβάνουν προϊόντα καλής ποιότητας και παράλληλα να έχουν ήσυχη τη συνείδησή τους ότι έπραξαν το σωστό, διαλέγοντας κάποιο τέτοιο προϊόν. Επιπλέον, με τη συνεργασία της Monde Egal με μία τόσο μεγάλη και γνωστή εταιρία όπως η Black Desire, είναι σίγουρο ότι θα ενδιαφερθούν και οι άνθρωποι που μέχρι τώρα δεν γνώριζαν για το Δίκαιο Εμπόριο και αυτοί που  μέχρι τώρα σνόμπαραν, αν μπορεί να μας επιτραπεί η έκφραση, τα προϊόντα που σχετίζονται με το Δίκαιο Εμπόριο. Γιατί φυσικά και υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι, ειδικά στην Ελλάδα: προτιμούν να αγοράσουν κάτι που ξέρουν πως βλάπτει το περιβάλλον, τους συνανθρώπους ή  ακόμα και την ίδια τους την τσέπη, παρά να μπουν στη διαδικασία να ψάξουν για αντίστοιχα προϊόντα που βοηθούν το περιβάλλον και νοιάζονται για τους συνανθρώπους μας.

   Όσον αφορά τώρα στους καταναλωτές της Black Desire είναι σίγουρο πως θα κρατήσουν θετική στάση. Και εκείνοι που ίσως αρνήθηκαν να στηρίξουν την εταιρία όταν δημοσιεύτηκε το σκάνδαλο, και εκείνοι που αγαπούν τα προϊόντα της εταιρίας, αλλά και εκείνοι που δεν έχουν ιδέα και που απλά αγοράζουν μια σοκολάτα για παράδειγμα, όλοι θα ενδιαφερθούν μετά από μία τέτοια συνεργασία. Οι πρώτοι θα νιώσουν δικαίωση που το αίτημα τους έγινε πραγματικότητα και που η Black Desire «συμμορφώθηκε» . Οι δεύτεροι θα έχουν ένα παραπάνω λόγο να αγοράζουν τα συγκεκριμένα προϊόντα της εταιρίας που φέρουν το σήμα του Δικαίου Εμπορίου, και οι τρίτοι πιστεύουμε ότι θα προτιμήσουν να αγοράσουν μία σοκολάτα, παραδείγματος χάριν, κάνοντας μία καλή πράξη. Διότι στις μέρες που διανύουμε το να κάνεις μία καλή πράξη είναι απαραίτητο. Διότι στις μέρες που διανύουμε είναι αναγκαίο να εξασφαλίσεις μία καλύτερη ζωή σε εκείνους που δεν είχαν την ίδια τύχη με εσένα. Διότι στις μέρες που διανύουμε, ακόμα και να μη σε νοιάζουν τα παραπάνω, σίγουρα θέλεις να εξοικονομήσεις κάποια χρήματα. Συνοψίζοντας λοιπόν, σαν ομάδα κρίνουμε πως η στάση των καταναλωτών μετά την εκπλήρωση μιας τέτοιας συνεργασίας θα είναι σίγουρα θετική.