Σοφία Ζυγούμη
Δέσποινα Μοσχονά
Δέσποινα Μοσχονά
Βασίλη-Ιωάννη Μούσκα
Η ταινία παρουσιάζει την σύλληψη, την υλοποίηση και ταχύτατη διάδοση του δημοφιλέστερου πλέον κοινωνικού δικτύου παγκοσμίως∙ του facebook. Το facebook μέσα σε μια πενταετία εξελίχθηκε σε φαινόμενο με εκρηκτικές διαστάσεις, αφού έχει ξεπεράσει τα 500 εκατομμύρια χρήστες σε όλο τον κόσμο. Αρκετοί από αυτούς είναι φανατικοί, περνώντας αρκετές ώρες κάθε μέρα κάνοντας «Like» ή γράφοντας σχόλια στα links των online «φίλων» τους. Κι ας μην έχουν συχνά παρά ελάχιστη σχέση αυτοί οι φίλοι με τον πραγματικό κοινωνικό περίγυρο. Αναμφισβήτητα, όταν ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ (Τζέσι Άιζενμπεργκ), ο Εντουάρντο Σάβεριν (Άντριου Γκάρφιλντ), ο Σον Πάρκερ (Τζάστιν Τίμπερλεϊκ) και οι αδερφοί Γουίνκελβος (Άρμι Χάμερ και Τζος Πενς) εμπνεύστηκαν ένα διαφορετικό είδος κοινωνικής δικτύωσης, δεν ήξεραν ότι έβαζαν τα θεμέλια για το πιο επαναστατικό κοινωνικό φαινόμενο του 21ου αιώνα. Και σίγουρα δε φαντάζονταν την τροπή που θα έπαιρνε η φιλία τους, μπροστά στην επιτυχία.
Υποκειμενικές ματιές, αντικρουόμενες ιστορίες, μηνύσεις και δικαστικές αναμετρήσεις: η ιστορία της δημιουργίας του Facebook μέσα από τα μάτια των εμπνευστών είναι στην πραγματικότητα τρεις διαφορετικές ιστορίες που αμφισβητούν την έννοια της μίας και μοναδικής αλήθειας. Ο «μίστερ Facebook» βιογραφείται άλλοτε σαν ένας κυβερνοπάνκ, πρωτοπόρος του αμερικανικού ονείρου, κι άλλοτε σαν ένας αμφιλεγόμενος αντιήρωας λόγω του συνδρόμου Asperger (ήπια μορφή αυτισμού). Αντιφατικός, ηθικά διφορούμενος και με μια υποψία τραγικότητας, ο 19χρονος Ζούκερμπεργκ, στο «The Social Network» μονότονα και σχολαστικά, όπως μιλάει, φτιάχνει αλγόριθμους επιλύοντας περίπλοκα προβλήματα προγραμματισμού σε χρόνο ρεκόρ. Ο μικρός «τρελός επιστήμονας» με το υψηλότατο IQ έχει δυσκολία επικοινωνίας και αντιμετωπίζει όλους υπεροπτικά. Ο νεαρός Ζούκερμπεργκ, που είναι εξπέρ στο «χάκινγκ», θυμωμένος μετά την απόρριψη της φίλης του, ανεβάζει μια ιστοσελίδα με τις φωτογραφίες των κοριτσιών του Χάρβαρντ και καλεί τους συμφοιτητές του να ψηφίσουν την πιο ερωτική. Μέσα σε λίγες ώρες ο server του Χάρβαρντ γκρεμίζεται λόγω συνωστισμού και ο «τρελός επιστήμονας» ρίχνει, χρησιμοποιώντας τη μονοτονία των αλγόριθμων, τους κατά παράδοση υπερόπτες του πανεπιστημίου, τους γόνους της αριστοκρατίας που προορίζονται «ελέω θεού» να γίνουν η οικονομική και πολιτική ελίτ.
Ο Ζούκερμπεργκ με αυτό τον τρόπο, «κλέβει» μια ιδέα από δύο μέλη μιας κλειστής λέσχης του Χάρβαρντ, τους δίδυμους Κάμερον και Τάιλερ Γουίνκλβος που είναι γαλαζοαίματοι αλλά υπολείπονται σε IQ, και την εξελίσσει ανεβάζοντας στο Διαδίκτυο την ιστοσελίδα, the facebook. Η δική του λέσχη είναι ένας κύκλος που διευρύνεται με ιλιγγιώδη ρυθμό, αφήνοντας στο παρελθόν τις κλειστές πανεπιστημιακές λέσχες.
Στην ταινία παρουσιάζονται στιγμές από την ιδιωτική του ζωή στο Χάρβαντ το 2003 και από τη σχέση του με τον ιδρυτή του Napster, Σον Πάρκερ, αλλά και αποσπάσματα από δύο δικαστικές περιπέτειές του. Ο Ζούκερμπεργκ κατηγορήθηκε από τους αδελφούς Κάμερον και Τάιλερ Γουίνκλβος για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας, και από τον επιστήθιο φίλο του Εντουάρντο Σάβεριν, ο οποίος είχε χρηματοδοτήσει την πρώτη τους απόπειρα, για απάτη. Το «Social Network» παρακολουθεί την εξέλιξη αυτών των διεκδικήσεων, υπογραμμίζοντας ότι στις επιχειρήσεις, οι φιλίες είναι τόσο ισχυρές όσο και στο Facebook.
The background of the movie
Η ταινία αναδεικνύει τη σημασία του «status» και παρουσιάζει τις καινούργιες τεχνολογίες πλατφόρμες που αντικαθιστούν τις παραδοσιακές και αποκτούν παγκόσμια εμβέλεια. Από μια άποψη θα μπορούσε κάποιος να ταυτίσει την σύλληψη της ιδέας με την εκδίκηση των «φυτών» του πανεπιστημίου Harvard, που προκειμένου να σταματήσουν να είναι κοινωνικά αόρατοι έκανα τη δίκη του διαδικτυακή επανάσταση. Στο μέσο μιας κοινωνικής επανάστασης, η ταινία παρουσιάζει την προσπάθεια των μαζικών μέσων να κατανοήσουν τις αλλαγές που λαμβάνουν χώρα.
Ωστόσο, στην ταινία παρουσιάζονται ορισμένες ανακρίβειες οι οποίες όμως δικαιολογούνται κατά τον Φίντσερ, καθώς δεν πρόκειται για ακριβή βιογραφία αλλά για μια ταινία που δίνει χώρο στη διασκέδαση, γεγονός που την έχει κατατάξει στις 20 τοπ ταινίες. Συγκεκριμένα, η ταινία πραγματεύεται την εγκατάλειψη του νεαρού Ζούκερμπερκγ από την σύντροφό του, γεγονός που τον προτρέπει να δημιουργήσει μαζί με τους Εντουάρντο Σάβεριν (Άντριου Γκάρφιλντ), Σον Πάρκερ (Τζάστιν Τίμπερλεϊκ) και τους αδερφούς Γουίνκελβος (Άρμι Χάμερ και Τζος Πενς) το δημοφιλέστερο διαδικτυακό ιστότοπο.
Στην πραγματικότητα όμως, αυτό που έδωσε κίνητρο στον Ζούκερμπεργκ ήταν η επιθυμία κατάλυσης ενός διαφορετικού κοινωνικού δικτύου που δεν γνωρίζει φραγμούς.
Σημείο κλειδί της ταινίας θεωρείται ότι οι σχέσεις που αναπτύσσονται κατά την κοινωνική δικτύωση δεν είναι βαθιές, αλλά καθαρά υπολογιστικές. Δεν είναι τυχαίο που αρκετοί την έχουν χαρακτηρίσει “the anti-social movie”, καθώς το facebook φτάνει στο σημείο να αντικαθιστά πραγματικές κοινωνικές σχέσεις, οδηγώντας τους χρήστες στην αποξένωση και την μοναξιά. Μεγάλο ποσοστό των χρηστών καταλήγουν ασυνείδητα στον εθισμό, καθώς περνούν ατελείωτες ώρες μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή τους διαμορφώνοντας τη ζωή τους μέσα από αυτόν. Η επιτυχία του Facebook βασίζεται στη τάση των ανθρώπων να ομαδοποιούνται και να μιμούνται ο ένας τον άλλο, σύμφωνα με τελευταίες μελέτες, ενώ για τις νεαρές ηλικίες η εγγραφή στο site είναι τόσο απαραίτητη όσο η κατοχή κινητού τηλεφώνου.
Πρώτη φορά στην ιστορία δήλωσαν πρόθυμα τόσα εκατομμύρια άνθρωποι τα πραγματικά τους στοιχεία και τις αντίστοιχες ηλεκτρονικές τους διευθύνσεις, για ένα μέσο που είναι προσβάσιμο από όλους. Το Facebook αποτελεί τη μεγαλύτερη φωτογραφική βάση δεδομένων που έχει δημιουργηθεί ποτέ, αφού κάθε μέρα προστίθενται τουλάχιστον 14 εκατομμύρια φωτογραφίες στο σύστημα του, το οποίο αυτή τη στιγμή ξεπερνά τα 2 δις φωτογραφικού υλικού. Αποτελεί μια βάση δεδομένων στην οποία πάνω από 500 εκατομμύρια χρήστες έχουν δηλώσει τα πραγματικά τους στοιχεία και καθημερινά δίνουν νέες πληροφορίες για τον εαυτό τους μέσω εφαρμογών, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών έχει τοποθετήσει και προσωπική φωτογραφία. Ωστόσο, ελάχιστοι είναι οι χρήστες που γνωρίζουν τους κινδύνους που διατρέχουν, ενώ άλλοι απλά τους αγνοούν.
Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Αιγαίου το Facebook «παρέχει το προσωπείο της αυτοεκτίμησης. Πολλοί αρθρώνουν συναισθήματα μέσα από αυτό, που δεν θα τολμούσαν να τα πουν στην πραγματική ζωή. Το ένστικτο και το συναίσθημα απελευθερώνεται. Αρκετοί χρήστες διατηρούν παραπάνω από δύο λογαριασμούς με διαφορετικά χαρακτηριστικά κάθε φορά. Πολλαπλές και σχιζοειδείς προσωπικότητες». Χρήστες άτολμοι στην προσωπική τους ζωή, με περίπλοκες οικογενειακές βιογραφίες, απαξιωμένοι από το εκπαιδευτικό σύστημα, χτίζουν την αυτοεκτίμηση τους μέσα από διαγωνισμούς και φωτογραφίες στο facebook. Μια ιδιότυπη ψυχοθεραπεία χωρίς κανόνες και όρια. Αποτελέσματα ερευνών έδειξαν ότι οι περισσότεροι χρήστες του Facebook δεν κατάλαβαν την εξάρτηση από αυτό μέχρι που κατέληξαν να αναλώνουν πολλές ώρες με τις εφαρμογές και τα σχόλια, ενώ οι περισσότεροι σκέφτονταν γι αυτό ακόμη κι όταν έκλειναν τον υπολογιστή.
Στα «δίχτυα» της κατάθλιψης, φαίνεται κινδυνεύουν να πέσουν και αρκετοί νέοι, καθώς δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στο χτίσιμο της διαδικτυακής του εικόνας, παρά στην αληθινή τους ταυτότητα. Ενθουσιάζονται με τον αψεγάδιαστο αυτό κόσμο και όταν έρχεται η στιγμή να αντικρίσουν την αληθινή ζωή απογοητεύονται. Αποζητούν την διαδικτυακή «ηδονή» στην κοινωνία έξω κι όταν δεν την βρουν πολλές φορές φέρονται αντικοινωνικά, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που πέφτουν ακόμα και σε κατάθλιψη
Ένα πάντως είναι σίγουρο ότι όσο περισσότερα στοιχεία της προσωπικής τους ζωής δημοσιεύουν οι χρήστες του Facebook, τόσα περισσότερα κερδίζει ο Μ.Ζούκερμπερκγ από τους διαφημιστές, γεγονός που τον κατατάσσει σε έναν από τους νεότερους δισεκατομμυριούχους στο κόσμο. Ο χώρος του facebook θεωρείται η πιο «έξυπνη» διαφημιστική πλατφόρμα που υπάρχει αυτή τη στιγμή στο κυβερνοχώρο, κι αυτό γιατί αποτελεί έναν πρωτότυπο και ριζοσπαστικό τρόπο διαφήμισης, καθώς έχει τη δυνατότητα να στέλνει το διαφημιστικό μήνυμα μόνο στο κοινό το οποίο το αφορά.
Τα πρόσωπα πίσω από το facebook όμως έτσι έστω και πλαγίως οικειοποιούνται τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών για να τα διακινούν όπως θέλουν στην αγορά της «online» διαφήμισης. Φυσικά όλα αυτά αποτελούν ψιλά γράμματα για τους χρήστες οι οποίοι θα συνεχίσουν απτόητοι να μοιράζονται τα προσωπικά τους δεδομένα στο site γνωριμιών και κοινωνικής δικτύωσης, όπως αυτοαποκαλείται το facebook. Μια βάση δεδομένων από την οποία είναι αδύνατο να διαγραφεί κανείς ακόμα και όταν δεν βρίσκεται εν ζωή, παραμένοντας ένας «διαδικτυακός βρικόλακας» και στο διοικητικό συμβούλιο της οποίας υπάρχει εμπλοκή της CIA.
Σχετική Βιβλιογραφία:
No comments:
Post a Comment