Το σκάνδαλο των υποκλοπών – Vodafone

Η υπόθεση.

Σύμφωνα με τις μαρτυρίες εκπροσώπων της Vodafone, λίγο πριν το ξεκίνημα των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 2004 (1-6-2004), ξεκίνησε να λειτουργεί στο δίκτυο της Vodafone ένα λογισμικό παρακολούθησης τηλεφώνων (R9.1) με το οποίο παρακολουθούνταν 100 αριθμοί τηλεφώνων υψηλών κυβερνητικών στελεχών και άλλων. Το πρόγραμμα λειτουργούσε ως εξής, υπήρχαν 4 κυψέλες - κεραίες, στο Λυκαβηττό, στη πλατεία Μαβίλλη, στο Πύργο Αθηνών και στο Νοσοκομείο Λευκός Σταυρός οι οποίες ήταν συνδεδεμένες με 14 τηλέφωνα – «σκιές». Τα τηλέφωνα – «σκιές» ενεργοποιούνταν κάθε φορά που ένα από τα 100 υπό παρακολούθηση τηλεφωνα δεχόταν κλήση και κατέγραφαν τη συνομιλία και αυτόματα την έστελναν σε μια ψηφιακή βάση. Σύμφωνα με εκπροσώπους της Vodafone, τα δεδομένα διατηρούνταν στη βάση για διάστημα 6 ημερών.

Το λογισμικό αυτό, ανακαλύφθηκε τυχαία από υπαλλήλους της Vodafone κατόπιν παραπόνων κάποιων συνδρομητών για προβλήματα στις συνδιαλέξεις τους. Ο διευθύνων σύμβουλος κ. Κορωνιάς ήταν ο πρώτος που ενημέρωσε τη κυβέρνηση (Μάρτιο 2005) για την ύπαρξη του κακόβουλου λογισμικού, δηλώνοντας άγνοια για την μέχρι τότε ύπαρξη του.

Μετά συλλογή αρκετών στοιχείων, η υπόθεση των υποκλοπών πέρασε στη δικαιοσύνη. Η διαδικασίες τράβηξαν αρκετό καιρό και πολλά απ’ τα στοιχεία που θα έριχναν φως στην υπόθεση είχαν εξαφανιστεί με αποτέλεσμα η έρευνα να οδηγηθεί σε τέλμα. Τα στοιχεία, όμως, τις ΑΔΑΕ υποδείκνυαν πως μόνο στελέχη της Vodafone ήτο δυνατό να έχουν πρόσβαση στο λογισμικό, η Vodafone όμως εξακολουθεί να αρνείται οποιασδήποτε ανάμειξη και έτσι η υπόθεση των υποκλοπών αλλά και η αυτοκτονία του κ. Τσαλικίδη (στέλεχος της Vodafone, που σύμφωνα με την Εισαγγελική Διάταξη του κ. Διώτη αυτοκτόνησε υπό το βάρος της γνώσης των υποκλοπών ή ίσως επειδή δέχτηκε πιέσεις γι’ αυτό το λόγο) περνάει στο αρχείο.

Σήμερα, μια πενταετία μετά, η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ πρότεινε τη σύσταση Εξεταστικών Επιτροπών για όλα τα βαρύγδουπα σκάνδαλα επί κυβέρνησης ΝΔ. Όμως, ενώ ανάμεσα τους συναντάμε το Βατοπέδι, τη Siemens ακόμα και το Χρηματιστήριο κ.α., η υπόθεση Vodafone αντιμετωπίζεται σαν να μη συνέβη ποτέ. Και η ίδια η εταιρία πλέον, όχι απλά αρνείται οποιαδήποτε ανάμειξη αλλά αποφεύγει να κάνει την παραμικρή δήλωση σχετικά με το θέμα.

Πως θα έπρεπε να χειριστεί την υπόθεση κατά τη γνώμη μας η Vodafone.

Η τακτική που ακολούθησε η Vodafone δείχνει την έντονη επιθυμία της να ξεχαστεί η υπόθεση γρήγορα τόσο από τα ΜΜΕ όσο και από τους καταναλωτές. Γι’ αυτό και αποφεύγει πάση θυσία οποιαδήποτε συζήτηση, αναφορά κλπ όσον αφορά τις υποκλοπές. Αλλά κρίνουμε τη στάση αυτή ατελέσφορη, εφόσον παρατηρούμε ότι ακόμα και σήμερα συχνά γίνεται λόγος απ’ τη μεριά τουλάχιστον των ΜΜΕ επί του θέματος, και κυρίως με την πρόσφατη πρόταση συστάσεως Εξεταστικών Επιτροπών απ’ τη κυβέρνηση για τα μείζονα σκάνδαλα των τελευταίων ετών, όπου και έλαμψε δια της απουσία της, μιας και δεν είναι λίγοι εκείνοι που έσπευσαν να το σχολιάσουν.

Εξακολουθώντας να αποσιωπά το θέμα όχι μόνον δεν καταφέρνει να ξεχαστεί η υπόθεση αλλά επιδεινώνει τη ήδη δύσκολη θέση της. Κρίνουμε επομένως, πως έπρεπε να βγει να μιλήσει ανοιχτά για την ανάμειξη της στην υπόθεση, όντας αυτός ο μοναδικός τρόπος να γυρίσει μια νέα σελίδα. Όσο το αποφεύγει, το σκάνδαλο των υποκλοπών θα την ακολουθεί.

Δίλλημα που προκύπτει.

Είναι πρέπον η καταπάτηση της προσωπική ζωής να αναγνωρίζεται ως νόμιμη ακόμα και αν γίνεται για τη διασφάλιση εθνικών συμφερόντων;

Ζούμε σε μια εποχή που παρατηρείτε έξαρση του φαινομένου της παρακολούθησης, κάτι βλέπουμε καθημερινά με το που ανοίγουμε τη τηλεόραση μας, η οποία κατακλύζεται από κάθε είδους εκπομπές-τηλεπαιχνίδια που ασχολούνται με την έκθεση των διαφόρων πτυχών της προσωπικής μας ζωής, από το πώς θα αναδείξουμε τα ταλέντα μας έως το πώς θα βρούμε το ιδανικό ταίρι. Το να συμβεί ένα τέτοιο σκάνδαλο σήμερα αλλά και η προσπάθεια αποσιώπησης του σαν να μην συνέβη ποτέ τίποτα, θεωρούμε πως είναι τουλάχιστον επικίνδυνη, αφού δείχνει να αντιμετωπίζεται κάτι τόσο σημαντικό με μια κάποια ελαφρότητα. ΄

Φυσικά, και είμαστε εναντίον της παρακολούθησης για οποιοδήποτε λόγο. Πρώτα απ’ όλα, πως μπορούμε σίγουρα να ξέρουμε τους πραγματικούς λόγους πίσω απ’ το αίτημα για παραβίαση της προσωπική μας ζωής; Η εθνική ασφάλεια είναι η αληθινή αιτία ή απλά και μόνο μια πρόφαση; Δεύτερον, τι είναι πιο σημαντικό, η ασφάλεια ή το δικαίωμα του καθένα μας στην ελευθερία του να εκφράζεται όπως θέλει; Διότι μέσω της παραβίασης ενός τόσο θεμελιώδους ανθρώπινου δικαιώματος, είναι πολύ εύκολο να οδηγηθούμε στην λογοκρισία, χρησιμοποιώντας υλικό από τη σφαίρα της ιδιωτικής ζωής κάποιου. Τέλος, δεν είναι δύσκολο, η αποδοχή για λόγους εθνικής ασφάλειας να γίνει αποδοχή σιγά-σιγά και για άλλους λόγους, που θα οδηγήσει τελικά στην μόνιμη υιοθέτηση μέτρων παρακολούθησης.

Επιμέλεια: Ελένη Θάνου - Δέσποινα Δευτεραίου